Henryk Sienkiewicz – Potop – Znaczenie Jasnej Góry i religii katolickiej dla Polaków. Analiza fragmentu – przybycie Kmicica na Jasną Górę. Henryk Sienkiewicz w powieści Potop ukazuje obraz społeczeństwa polskiego w XVII wieku i jego postawę wobec wroga. Warstwy społeczne ukazane w utworze to: magnateria, szlachta, mieszczaństwo
(...) Ekscelencjo! jestli na świecie drugi kraj, gdzie by tyle nieładu i swawoli dopatrzyć można?... Co tu za rząd? – Król nie rządzi, bo mu nie dają... Sejmy nie rządzą, bo je rwą... Nie masz wojska, bo podatków płacić nie chcą; nie masz posłuchu, bo posłuch wolności się przeciwi; nie masz sprawiedliwości, bo wyroków nie ma komu egzekwować i każdy możniejszy je depce; nie masz w tym narodzie wierności, bo oto wszyscy pana swego opuścili; nie masz miłości do ojczyzny, bo ją Szwedowi oddali za obietnicę, że im po staremu w dawnej swawoli żyć nie przeszkodzi... Gdzie by indziej mogło się coś podobnego przytrafić? (...) - taki słowami charakteryzuje Polaków Weyhard Wrzeszczowicz, człowiek odpowiedzialny za zaopatrzenie dla szwedzkich wojsk oraz pomysłodawca oblężenia Częstochowy. Można – i należy – tę opinię skonfrontować z wypowiedzią królowej: (...) gdy rozejrzę się po świecie, próżno pytam, gdzie jest taki drugi naród, w którym by chwała Boga starożytnej szczerości trybem trwała i pomnażała się coraz bardziej... Próżno patrzę, gdzie drugi naród, (…) gdzie państwo, w którym by o tak piekielnych bluźnierstwach, subtelnych zbrodniach i nigdy nie przejednanych zawziętościach, jakich pełne są obce kroniki, nikt nie słyszał... Niechże mi pokażą ludzie, w dziejach świata biegli, inne królestwo, gdzie by wszyscy królowie własną spokojną śmiercią umierali. Nie masz tu nożów i trucizn, nie masz protektorów, jako u Angielczyków... Prawda, mój panie, zawinił ten naród ciężko, zgrzeszył przez swawolę i lekkość... Ale któryż to jest naród nigdy nie błądzący i gdzie jest taki, który by tak prędko winę swą uznał, pokutę i poprawę rozpoczął? Oto już się obejrzeli, już przychodzą, bijąc się w piersi, do twego majestatu... już krew przelać, życie oddać, fortuny poświęcić dla ciebie gotowi (…). Jaki więc obraz Polaków otrzymujemy w „Potopie” Henryka Sienkiewicza? Czy jest to naród zdegenerowany, nieuchronnie zmierzający ku upadkowi? A może w postawach Polaków da się odkryć pewne pozytywy, które zakwestionowałyby opinię Wrzeszczowicza? W drugiej części „Trylogii” zawarty został rozbudowany obraz społeczeństwa zamieszkującego XVII-wieczną Rzeczpospolitą. Autor starał się przedstawić rodaków w sposób jak najbardziej obiektywy, uwzględnił więc także ich liczne wady i przywary. Droga ku zgubie Gdy w 1655 r. na polskich ziemiach pojawili się Szwedowie, do pierwszego starcia miało dojść pod Ujściem, gdzie obozowali obrońcy Rzeczpospolitej. Miało dojść, gdyż wystrzelono zaledwie kilka pocisków. Wystarczyło to, aby szlachta oddała się pod opiekę Karolowi X Gustawowi. Później swoje usługi ofiarowali mu Radziwiłłowie – najpotężniejszy ród na Litwie. Brak wewnętrznej jedności miał różne przyczyny. Jedni dostrzegali bezsens walki, inni w imię zachowania szlacheckiej wolności gotowi byli oddać Polskę Skandynawom (król gwarantował utrzymanie obowiązujących praw), kolejni mieli nadzieję powiększyć majątek w czasie wojennego zamętu, toteż dołączyli do Szwedów, pacyfikując kolejne akty oporu. Z kolei najpotężniejsi widzieli szansę na umocnienie swojej pozycji, a nawet na zdobycie korony (Radziwiłłowie). Pewne jest to, że wewnętrzny rozłam przysporzył Rzeczpospolitej wielu cierpień, na całe lata zamieniając ją w dymiące pole bitwy. Słowa Wrzeszczowicza znajdują potwierdzenie w polskiej polityce wewnętrznej tamtego okresu. Zdanie króla niewiele znaczyło dla najzamożniejszych magnatów, gdyż ci dysponowali siłą niemal równą władcy. Również prawo w ówczesnym czasie nie cieszyło się respektem, ponieważ mając nawet niewielki oddział (np. Kmicic i jego kompania), można było Polecamy również: Potop - plan wydarzeń 1. Pierwsze spotkanie Kmicica z Billewiczówną 2. Uczta w Lubiczu 3. Zatarg Butrymów z kompanią Kmicica 4. Spalenie Wołmontowiczów. Więcej » Potop - opracowanie (geneza, czas i miejsce akcji, motywy) „Potop” to druga część trylogii Sienkiewicza. Utwór, podobnie jak „Ogniem i mieczem”, ukazywał się najpierw w odcinkach (w taki sposób też powstawał) – w latach 1884-1886 w krakowskim dzienniku „Czas” oraz w warszawskim czasopiśmie „Słowo”. Rok... Więcej » Potop - bohaterowie Potop - problematyka Całość Trylogii powstawała z myślą o „pokrzepieniu serc” zwykłych czytelników, odbiorców z przełomu XIX i XX wieku, czyli z czasów, gdy Polska pozostawała nadal pod zaborami (sam Sienkiewicz nie dożył czasów, gdy ojczyzna odzyskała niepodległość). Zamysłem pisarza było... Więcej » Wydarzenia historyczne w Potopie - opracowanie W XVII stuleciu niezwykle ważnym punktem strategicznym było Morze Bałtyckie. Dostęp do akwenu umożliwiał skuteczne prowadzenie handlu, co wiązało się z kolei ze sporymi zyskami. Nad jego chłodnymi wodami znajdowały się cztery państwa: Dania, Rosja, Polska oraz Szwecja. Jednak tylko ten ostatni kraj podejmował... Więcej » Zobacz również Potop - plan wydarzeń Więcej Potop - opracowanie (geneza, czas i miejsce akcji, motywy) Więcej Potop - bohaterowie Więcej Potop - problematyka Więcej Wydarzenia historyczne w Potopie - opracowanie Więcej Losowe zadania Ogniskowa zwierciadła 0 Odpowiedz Więcej Oblicz ile ciepła zostanie wydzielonego w reakcji syntezy wody 0 Odpowiedz Więcej Bogurodzica - tekst pieśni 1 Odpowiedz Więcej Stosunki polsko-krzyżackie w czasach Kazimierza Wielkiego 3 Odpowiedz Więcej Położenie otworu gębowego ryb 0 Odpowiedz Więcej Ak­cja dra­ma­tu roz­gry­wa się w 1900 roku, dla­te­go Wy­spiań­ski stwo­rzył obraz polskiego społeczeństwa przełomu wieków. Było to jesz­cze cie­kaw­sze ze wzglę­du na sy­tu­ację po­li­tycz­ną w kra­ju, po­nie­waż oj­czy­zna wciąż znaj­do­wa­ła się pod za­bo­ra­mi. We­se­le mia­ło miej­sce w 1. Okoliczności powstania utworu : „Potop”– druga część „Trylogii” Sienkiewicza to utwór powstały w trudnych warunkach podróży po Europie. Po raz pierwszy powieść ta ukazała się w odcinkach w warszawskim „Słowie” a jej głównym celem było „pokrzepienie serc” zwyciężonych powstańców. 2. Tło historyczne wydarzeń powieści( czyli jak to było według źródeł historycznych): a) Pełen niepokoju okres rządów Jana Kazimierza b) Sprawa kozacka ( Korsuń, Żółte Wody, Piławce); ugoda w Zborowie (1649) i Białej Cerkwii (1651) c) Sprawa rosyjska → rada perejesławska i jej skutki; rozejm ze względu na Szwedów d) Atak Karola X Gustawa na Polskę (1655) [tu zaczyna się akcja powieści] od strony Pomorza i Inflant e) Zdrady i własne plany: • Hieronim Radziejowski • Książęta Janusz i Bogusław Radziwiłłowie [uznanie władzy Szwedów] f) Poddanie się Wielkopolski pod Ujściem; zajmowanie kolejnych części kraju ( Warszawa, Kraków); atak na Jasną Górę → bunt i oburzenie Polaków g) Ucieczka Jana Kazimierza na Śląsk h) Postępowanie Szwedów: • pozorne respektowanie polskich praw i zwyczajów • rabowanie kraju , uciskanie ludności , grabieże i wywóz dzieł sztuki oraz bibliotek – wybuch anty-szwedzkiego powstania chłopów, szlachty i części wojsk koronnych – powrót Jana Kazimierza do kraju i przysięgi we Lwowie i) Konfederacja w obronie kraju w Tyszowcu ( – król i senatorowie zmuszeni do powrotu do kraju j) r. – uniwersały wzywające do walki z najeźdźcą – bitwa pod Gołębiem (Stefan Czarniecki) wrzesień- bitwa pod Prostakami => efektowne zwycięstwo konfederatów => ucieczka Bogusława k) Zamknięcie cofających się Szwedów pod Sandomierzem l) 27 – r. – bitwa o Warszawę (niewiara Polaków w zwycięstwo) m) Listopad – Fryderyk Wilhelm uznaje zwierzchność Szwecji [zerwanie traktatu w zamian za nadanie suwerenności w Prusach w 1657 r] n) 1657 r. (lipiec) – bitwa pod Czarnym Ostrowiem 1658 r. – pomoc Danii ; zajęcie przez Stefana Czarnieckiego wyspy Alsen Arsen twierdzy Koldyngi o) 1660 r. – pokój w Oliwie kończący wojnę polsko-szwedzką 3. Wydarzenia historyczne w „Potopie”: Pomimo że przy pisaniu „Trylogii” korzysta z przeróżnych źródeł historycznych (np. wspomnienia czy „Pamiętniki” Paska), to jednak przedstawia wydarzenia w bardzo „literacki” sposób. Podkreśla ogólnonarodowy charakter walki z najeźdźcą oraz rangę każdego polskiego zwycięstwa. Omija natomiast porażki, usuwa w cień niepowodzenia (zaznacza tylko ,że miały miejsce). Ukazuje zatem trudny dla Polski okres najazdu szwedzkiego z wyraźnie zaznaczonym podziałem na 3 części: a. Klęski, zdrady, kapitulacje miast, ciężka sytuacja Polski. b. Oblężenie i obrona klasztoru na Jasnej Górze jako przebudzenie ducha narodowego, ukazanie wspaniałych cech charakteru i patriotyzmu Polaków. c. Pasma zwycięstw odrodzonego narodu kończące się wypędzeniem najeźdźców z kraju. Poprzez takie skonstruowanie utworu Sienkiewicz pokazuje Polakom, jak wielkie są ich możliwości i jak wspaniałych rzeczy są w stanie dokonać. Pragnie, by otrząsnęli się z otępienia, zmobilizowali i zjednoczyli. Wnioski: „Potop” to powieść „ku pokrzepieniu serc”, która ukazuje, że Polacy w sytuacjach krytycznych potrafią się zjednoczyć, walczyć o niepodległość i zwyciężyć. Sienkiewicz, wskrzeszając chwile minionej chwały, ukazuje optymistyczny obraz przeszłości, budzi dumę narodową, podkreśla heroizm i solidarność Polaków. Za pomoca barwnego i sugestywnego języka, stara się objąć narracją wszystko to, co w czasie wojen szwedzkich wydało mu się ważne. Nie przejmuje się, że przeinacza niektóre z faktów czy też nadto koloryzuje swoją wypowiedź. Zwraca uwagę na wartość i moc chrześcijańskiej wiary w poczynaniach walczących. Dzięki którym dali radę w przeszłości pokonać potęgę szwedzką. W związku z tym także teraz też są w stanie podjąć walkę i odzyskać niepodległość. Załączniki: 1. Obraz Polaków w „Potopie” (cytaty potrzebne do analizy punktów a,b i c) 2. Notatka z lekcji dla ucznia 3. Plakat porównujący dwa pospolite ruszenia i obrazujący podział w utworze. 4. Polacy w oczach wodzów i bohaterów „Potopu” a) Obraz negatywny – ku pouczeniu: 1) „Znam ja Paków i wiem, że gotowi na wszystko, byle się przed obcymi jako polityczny naród pokazać. Cała usilność nasza w tym, aby nas obcy chwalili.” (Hieronim Radziejowski -były podkanclerzy koronny) 2) „RP diabli biorą, bo już tak bezsilna, na takie psy zeszła, że się nikomu nie może opędzić”.(Bogusław Radziwiłł do Kmicica) 3) „A z jakich racyj można więcej ode mnie wymagać niż od Polaków samych? Gdzie są dziś Polacy? (…) Co tu za rząd? – Król nie rządzi, bo mu nie dają. Sejmy nie rządzą, bo je rwą … Nie masz wojska, bo podatków płacić nie chcą; nie masz posłuchu, bo posłuch wolności się przeciwi; nie masz sprawiedliwości, bo wyroków nie ma komu egzekwować i każdy możniejszy je depcze (…) (tom II 4) „Jeno szaleni, swawolni,źli i przedajni tę ziemię zamieszkują” (Czech). 5) „Nie tyle Szwedzi, Septentrionowie i Kozacy zabili ojczyznę, ile cały naród.” (Wrzeszczowicz) b) Obraz pozytywny – „ku pokrzepieniu serc” i pouczeniu: 1) „Nam nie sił brak, jeno ducha. Niecnotą ginie ojczyzna. Daj Bóg , abyśmy się tu czego lepszego doczekali.” (Jan Skrzetuski) 2) „Co nam z dawnych cnót pozostało? A ja powiem: wszystkie zginęły, jednak coś jeszcze pozostało, bo pozostała wiara i cześć dla Najświętszej Panny, na którym to fundamencie reszta odbudowana być może”. 3) „(…) wiedzieli, co to są serca wiarą natchnięte.” 4) „U tego narodu prędka odmiana. Jeszcze wy nie znacie Polaków. Poznacie ich później”(249). (Sadowski ). 5) „… ci ludzie prędzej jeden na drugim w takim razie padną niż się poddadzą …” (Sadowski) . 6) „… jestli to ten sam naród, który wczoraj jeszcze opuścił własnego pana, poddał się bez boju?” (Szwedzi) Ad a. Szlachta polska jest zdezorientowana, źle zorganizowana i wielu jej przedstawicieli opowiada się po stronie najeźdźców, co symbolicznie zostaje oddane za pomocą tchórzliwego i niekarnego pospolitego ruszenia pod Ujściem.  przejaskrawienie obrazu zdrady i beznadziejności. Sienkiewicz eksponuje wrażenie rozkładu i zupełnego upadku RP, uwydatnia beznadzieję, w jakiej znalazł się kraj. RP jako siedlisko anarchii, rozkładu, szlacheckiej samowoli „(…) bezładny obóz polski, do zbiegowiska jarmarcznego podobny, hałaśliwy, pełen dysput, rozpraw pod rozporządzeniami wodzów i niezadowolenia, złożony z poczciwych wieśniaków na poczekaniu w piechotę zamienionych i z jegomościów prosto od strzyży owiec oderwanych (…)” „Zdrada! Morderstwo! Hańba! Jesteśmy Szwecją już, nie Polską!” „W tym kraju, gdzie król nie ma za sobą bożego prawa (…) jeno go szlachta kreuje” „Na ostatni, widać, szczebel niemocy zeszła Rzeczpospolita …” „… niezgoda wewnętrzna stawała na przeszkodzie, paraliżując usiłowania tych nawet obywateli, którzy życie i mienie w ofierze nieść gotowi”. Pospolite ruszenie: „Na dwudziestu chłopów ledwie jeden wojnę widział, a na 10 jeden wie jak rusznicę trzymać. Po pierwszej wojnie będą z nich dobrzy żołnierze, ale nie teraz (…)” (Tom I, 156). „długa bezczynność poczęła sądzić pospolitemu ruszeniu (…) Nastała noc burzliwa, pełna krzyków, swarów.”(169) „Nie Wiktoria to dała w ich ręce Wielkopolskę, ale zdrada i pospolitego ruszenia niedołęstwo.” Kolejne etapy oblężenia i zagarniania ziem polskich: „Województwo sieradzkie poddało się Szwedom i w ślad za Wielkopolską przyjęło protekcję Karola Gustawa” „Jan Kazimierz pobity pod Widawą i Żarnowcem!… Wojsko go odstępuje! Sam on na Kraków się cofa.(…) I Kraków musi upaść”. „Warszawa wzięta!… Niech żyje Karol Gustaw”. „Powodzenie Szwedów przechodziło wszelką poddawały się jedne za drugimi; w Wielkopolsce panowali jak w Szwecji, w Warszawie rządził Radziejowski; Małopolska nie stawiała oporu; Kraków upaść miał lada chwila; król opuszczony od wojska i szlachty, ze złamaną w sercu ufnością do swego narodu uszedł na Śląsk(…) Właśnie w tej łatwości widział Radziwiłł niebezpieczeństwo dla siebie(…)”. Ad b. Obrona Jasnej Góry, przebudzenie ducha narodowego Pomyślna obrona Jasnej Góry stała się przełomowym momentem oporu wobec najeźdźców, początkiem nawrócenia narodu grzeszącego przeciwko królowi i Ojczyźnie zaczynają nasilać się fakty oporu „Szlachta okrutnie się od księcia (Radziwiłła) odwraca i wszyscy mówią, że wolą prawdziwego nieprzyjaciela, Szweda, Tatara nawet od renegata”. „Szwedzi zaczęli ulegać bieglejszej w szermierce i pojedynczej walce szlachcie.” „Tak to rysował się od fundamentów i chwiał gmach zbudowany przez pychę Janusza Radziwiłła”. „Pieśń ta była jakby balsam kojący. Zwiastowała im bowiem ustawienie, że stoi klasztor, stoi kościół, że płomień dotąd nie zwyciężył wysileń ludzkich „ „Mniej doświadczonych krzepiła wiara, ale byli między nimi i starzy żołnierze (…), którzy dodawali otuchy wieśniakom”. „Waszym to przykładem, waszą obroną król nauczony zrzucać z siebie poczyna jarzmo szwedzkie.” „Zapomnieli, że ten naród ma jeszcze jedno uczuci, którego wyrazem była Jasna Góra. I w tym uczuciu było ich odrodzenie.” Ad c. Sukcesy Polaków i wygnanie najeźdźców z kraju Naród bezgranicznie zawierza swemu władcy( np. pomoc górali, okrzyki radości na widok króla), zmienia się sytuacja polityczna w kraju.  „…cały naród chwyta za broń i idzie ‘na Szweda’.” Historyk Adam Kersten: „Nie trzeba być historykiem, aby stwierdzić, jak bardzo jednostronnie zarysowana jest kanwa wydarzeń następujących po obronie Jasnej Góry. Ów obraz odradzającego się narodu (…) jest tak wyidealizowany, ze poza pewną liczbą faktów historycznych, niewiele ma wspólnego rzeczywistością.” Sienkiewicz upraszcza dalszą sytuację kraju- marginalnie wspomina o niepowodzeniach, koncentruje się natomiast na zwycięstwach. [Nowiny] „były dla Szwedów niepomyślne i zwiastowały bliski już koniec panowania szwedzkiego Polsce” „Powiadają też ludzie, że do wiosny ani jednego Szweda RP nie będzie.” „Burza straszliwa zawisła nad głowami skandynawskich najezdników; ziemia sama, lubo pokryta śniegiem, poczęła parzyć ich stopy, groźba i pomsta otaczały ich ze wszystkich stron, straszyły ich cienie własne.” „Król (..) rozkazywał nie tracić nadziei i do ratunku upadłej RP się zrywać” „ Wszyscy bowiem jak jeden mąż zebrali się, bo go [Jana Kazimierza] bronić i towarzyszyć mu ze swymi ciupagami, choćby na kraniec świata.” „…chorągiew husarska (…) tak wspaniała, że każdy król mógłby się podobnym wojskiem poszczycić.” „ Nie tylko chciano zwycięstwa, ale wierzono w nie.” Obraz pospolitego ruszenia w Lublinie- zamieszczony na plakacie. Pobierz, wysyłając SMS o treści pod numer 92505 Wpisz otrzymany kod : Nawigacja wpisu W wypracowaniu zdający musi odwołać się do lektury obowiązkowej – w zależności od tematu – wskazanej w poleceniu albo wybranej z listy lektur zamieszczonej w arkuszu egzaminacyjnym. Odwołanie się zdającego do lektury obowiązkowej oznacza, że co najmniej jedno zdanie o tej lekturze ma charakter analityczny, a nie tylko informacyjny.
Dorobek literacki Wacława Potockiego zaliczany jest do nurtu poezji sarmackiej, a jego twórczość zyskała miano obywatelskiego sumienia narodu. Tytuł zbioru "Moralia albo rzeczy do obyczajów, nauk i przestróg" ukazuje, że był to twórca przejęty poczuciem odpowiedzialności pisarskiej. Morały i pouczenia, które głosił można następująco pogrupować: Postulaty patriotyczne w utworach: "Nierządem Polska stoi"- wymierzony przeciwko bałaganowi prawnemu, uciskowi biedniejszej szlachty i niesprawiedliwości. Utwór przedstawia sytuację polityczną w Polsce w okresie demokracji szlacheckiej. Ukazuje zgubne rządy arystokracji , które prowadzą do osłabienia państwa oraz dysproporcje pomiędzy różnymi grupami społecznymi (nierówność władzy- przewaga magnaterii nad szlachtą). Próbka publicystyki w poezji. Na początek drastyczne przypuszczenie: gdyby nieboszczyk z grobu na ojczyznę spojrzał, przerażony wróciłby w grobową czeluść. Aż tak źle się dzieje: prawo wciąż się zmienia, nikt go zresztą nie słucha. Możni wyzyskują biednych i mają prawo mają za sobą. Tak to - nierządem Polska stoi. "Pospolite ruszenie"- utwór jest scenką satyryczną, która przedstawia jak to szlachta zrywa się do walki z nieprzyjacielem. Obóz wojskowy pogrążony we śnie - "Ichmościów do wałów" dobudzić się nie można. "Kto widział ludzi budzić w pierwospy !" Krytyce poddaje tu poeta poczucie szlacheckiej wolności - nie podlega bowiem wolny szlachcic nawet wojskowym rozkazom oraz odchodzenie szlachty od idei obrony kraju. Wiersz-obrazek, prezentujący szlachtę polską na pospolitym ruszeniu przeciw Kozakom. Czy walczy w bitewnym zgiełku i huku armat ? Bynajmniej. Szlachta śpi po namiotach, a dobosz, który chce te smaczne "pierwospy" przerwać otrzymuje groźbę i brzydkie słowo. Scenka ze szlacheckiego obozu wojskowego jest wyraźną satyrą, szydzącą ze stanu szlacheckiego. "Zbytki polskie"- Potocki ubolewa nad wadami kleru i szlachty polskiej, myślącej o bogactwach i wygodach, o klejnotach i strojach, zabawach i rozrywkach, podczas gdy ojczyzna potrzebuje obrony i pieniędzy na wojsko. Słynny jest początek utworu "O czymże Polska myśli i we dnie , i w nocy ? Żeby sześć zaprzęgano koni do karocy..." "Transakcja wojny chocimskiej"- opiewa przebieg i przygotowania do bitwy pod Chocimem w 1621 roku. Wacław Potocki wykorzystał do napisania utworu relację uczestnika bitwy- Jakuba Sobieskiego- który spisywał dziennik wojenny. Dziesięcioczęściowy epos Potockiego zachowuje dzień po dniu chronologię zdarzeń (czyli poemat posiada układ diariuszowy), poprzedzonych obszernym wywodem historycznym o stosunkach polsko-tureckich. Potocki starał się odtworzyć historię, aby poruszyć sumieniem sobie współczesnych. Znamienna cechą eposu są liczne refleksje na tematy społeczne, stanowe, obyczajowe. Pisarz okazał się czujnym i krytycznym obserwatorem szlachty, coraz bardziej przywiązanej do swych przywilejów, a zaniedbującej obowiązki, zwłaszcza względem nadmiernie eksploatowanych chłopów. Potocki krytykuje zaniedbanie wojennego rzemiosła, porównując współczesnych Polaków z dawnymi Sarmatami, przodkami bez skazy, których idealny obraz wyostrza teraźniejszy upadek ich potomstwa ("Tedy do tak nikczemnej, marnej szewskiej smoły Sarmatów będę równał ?"). Miało to "ruszyć ze snu, z drzymu, pleśni" szlachtę. Te liczne dygresje służą analizie wartości stanu szlacheckiego dawniej i dziś. Przyczyn upadku upatruje głównie na dworach magnackich, skąd promieniowały sprzeczne z tradycją rycerską wzory kultury. Mówi więc autor o modach niszczących moralność i gospodarkę, o naruszaniu praw. Za przykład stawia szlachcie odwagę chłopskiej piechoty. Czyni to z paradoksu, gdyż nadzieje naprawy wiązał z powołaniem zawodowej armii szlacheckiej, a nie chłopskiej. Dzieło Potockiego to "księga mądrości" szlachty ziemiańskiej i miało odbijać cały jej światopogląd, utrwalać jej najwspanialszą tradycję wojenną oraz wzywać do walki z wybujałą oligarchią magnacką. Utwór rozpoczyna się inwokacją do Boga z prośbą o zmiłowanie się nad narodem polskim, a kończy prośbą o zachowanie pokoju i swobody "w rządzie, w dobrej sile". Zatem u Potockiego widoczne jest silne poczucie, że pisarstwo powinno być wyrazem odpowiedzialności społecznej, a pisarz obywatelskim sumieniem narodu. Stąd wyraźnie oskarżycielski ton wielu jego utworów i krytyczny stosunek do pewnych przejawów sarmatyzmu: megalomanii, sobiepaństwa, nieposzanowania praw, anarchii, braku tolerancji religijnej, wyzysku pańszczyźnianych chłopów, zaniku ducha rycerskiego u współczesnych Sarmatów, rozrzutności, lenistwa, egoizmu,, ciemnoty szlachty. Zestaw reform koniecznych wg poezji Potockiego: - uporządkować prawo w Polsce, - bronić wolności wyznania, - znieść liberum veto, - sprawiedliwość wobec chłopów; także chrześcijan, - powrócić do dawnych rycerskich ideałów i stosować je w życiu i w walce, - o ojczyźnie, nie o własnych majątkach i wygodzie myśleć, - skończyć z opilstwem, fanatyzmem, pieniactwem, ospałością i pychą- zwłaszcza w dobie wojny, - rozrzutność, snobizm, pychę i wystawność zamienić na datki dla kraju.
Wykaz zdarzeń wojennych w „Potopie” zakończonych klęską Polaków Klęska Polaków Sposób ujęcia w utworze 1655 r. kapitulacja w Ujściu, Kiejdanach, Warszawie, Krakowie, Widawie i Żarnowie 1656 r. w Malborku Opis zdrady magnatów kontrastuje z patriotyzmem szlachty Kilkuzdaniowa wzmianka Opis porażki w 3 zdaniach Warszawa – lipiec Jesteś w: Potop Autor: Karolina Marlęga Serwis chroniony prawem autorskim W „Potopie” odnajdziemy portret zbiorowy Polaków z XVII wieku. Pisarz opisując poszczególne warstwy społeczne przede wszystkim koncentruje się na szlachcie. Na czele państwa stoi sprawiedliwy władca – Jan Kazimierz, którego cechuje roztropność i mądrość. Powraca on do ojczyzny ze Śląska na wieść o rozgorzałym buncie przeciwko okupującym kraj Szwedom. Uwagę Sienkiewicz poświęca magnaterii, której zarzuca jednak prywatę, dbanie o własne interesy, oskarża o zdradę i rozpad wewnętrzny Rzeczpospolitej. Pozytywną role odgrywa w utworze prosty lud, który przyłącza się do walki z najeźdźcą – to głównie górale czy mieszkańcy okolic Częstochowy, którzy biorą udział w obronie Jasnej Góry. Wyróżnia się parobek spod Rudnika – Michałko, który ostrzega polskie wojska przed obecnością Szwedów, a następnie dzielnie walczy przeciw wrogom. Do szlachty należą ziemianie, ale także rycerze walczący w obronie ojczyzny. Należą tu zarówno postaci negatywne, nie dbające o losy Rzeczpospolitej, jak i w głównej mierze pozytywne. Warstwa ta jest religijna, waleczna, nie waha się walczyć z wrogiem, który najechał ich kraj. Są gotowi do poświęceń i ofiar dla prawowitego władcy i Polski. Zachowują się zgodnie z kodeksem rycerskim, cenią sobie uczty i dobrą kompanię (więc przyjaźń). Niektórzy, tak jak Kmicic przechodzą metamorfozę od awanturników i warchołów do narodowych bohaterów. Szczególną rolę pisarz przypisuje księżom i duchowieństwu. To oni mają dbać o zachowanie wartości moralny, a siłę do walki ma im dawać wiara. Na tym tle wyróżnia się przeor Paulinów z Jasnej Góry, Augustyn Kordecki, który odważnie i roztropnie broni klasztoru. Księża bronią katolickich kościołów przed protestanckim najeźdźcom. strona: - 1 - - 2 - Dowiedz się więcej Potop – streszczenie Potop - bohaterowie Historyczna powieść przygodowa – kompilacja wielu gatunków literackich Idea „Potopu” – powieść pisana „ku pokrzepieniu serc” Andrzej Kmicic jako bohater romantyczny Pozostałe części "Potopu" „Potop” – plan wydarzeń „Potop” – problematyka Obraz społeczeństwa polskiego w „Potopie” „Potop” jako powieść historyczna (cechy gatunku) Andrzej Kmicic – charakterystyka, dzieje, przemiana Aleksandra Billewiczówna – charakterystyka Założenia ideowe w „Potopie” Tło historyczne w „Potopie” Potop - motywy literackie (motyw przyjaźni, motyw rycerza, motyw pojedynku) Miłość Aleksandry Billewiczówny i Andrzeja Kmicica w „Potopie” Potop - opracowanie Charakterystyka porównawcza Andrzeja Kmicica i Jacka Soplicy Uczta w Kiejdanach – opis „Kmicicowa kompania” Kossaka – portret awanturników „Potop” – najważniejsze cytaty Obraz społeczeństwa polskiego w Potopie Henryka Sienkiewicza Napisany przez Henryka Sienkiewicza na emigracji w Stanach Zjednoczonych Potop to jedno z najwybitniejszych dzieł literatury polskiej, narodowa epopeja powstała dla pokrzepienia serc ciemiężonych przez zaborców Polaków. Pierwsza część „Trylogii” Sienkiewicza, „Ogniem i mieczem”, spotkała się z wieloma zarzutami krytyków odnośnie braku ukazania całego przekroju siedemnastowiecznego społeczeństwa polskiego. W „Potopie” autor obok stojącej na czele narodu arystokracji, występujących w relacjach narratora mieszczan czy odważnie walczących przy obronie Jasnej Góry chłopów, sportretował także szlachtę, zarówno tą zamożną, jak i ubogą, zaściankową. Analizując pozytywne cechy szlachty, ukazane w utworze, należy skupić się przede wszystkim na patriotyzmie tej grupy społecznej. Reprezentantami bezgranicznego oddania królowi Janowi Kazimierzowi i Rzeczypospolitej, gotowymi poświęcić życie za ojczyznę są Zagłoba, Skrzetuscy, Wołodyjowski, Kmicic. Na ich przykładzie widać, jak życzliwy stosunek do swych bohaterów miał ich twórca: „specjalnym (…) faworytem obdarza pana Zagłobę i nieboszczyka Podbipiętę. Z kobiecych jego postaci ulubioną chyba Oleńka. Kniaźiówna Helena, choć taka ładna, stoi daleko niżej w afekcie autora. Skoro pan Zagłoba umrze (a niestety, stanie się to podobno niebawem), cały fawor ojcowski przejdzie niewątpliwe na pana Wołodyjowskiego. Skrzetuskiego Jana więcej szanuje i poważa, aniżeli kocha. Za Rzędzianem czasem tęskni i niewątpliwe czynniejszą przeznaczy mu rolę w Panu Wołodyjowskim. Kogo jeszcze bardzo lubi, to Anusię Borzobohatą, i wątpię, czy będzie miał serce ukarać ją w końcu przykładnie za tyle bałamuctw i wichrze sercowych” (Antoni Zaleski „Towarzystwo warszawskie”). Sienkiewicz podobnymi względami obdarzył także przedstawicieli ubogiej szlachty laudańskiej, na przykład mieszkańców zaścianka w okolicach Upity na Żmudzi: odważnego Pakosza Gasztofta z Pacunelów, Józwę Butryma, któremu „w wojnach kozackich kula armatnia stopę mu urwała” czy Kasjana Butryma, pamiętającego jeszcze czasy Stefana Batorego. Poświęcenie większej ilości miejsca na gloryfikację szlachty nie znaczy jednak, że Sienkiewicz zapomniał o wadach tej warstwy. Przeciwnie – sporo uwagi ofiarował także mniej chwalebnym postępkom szlachciców. Portretując między innymi uczestników pospolitego ruszenia pod Ujściem czy oficerów Radziwiłła, pisarz zwrócił uwagi na opieszałość, roszczeniowość i ugodowość Polaków. Dbałość jedynie o własny interes, rezygnacja z podjęcia walki z wrogiem, przechodzenie na jego stronę wypełniają wiele miejsca na kartach „Potopu”, wystarczy chociażby wspomnieć o niegodziwym postępowaniu pułkowników w czasie oblężenia Jasnej Góry czy pogląd zarozumiałych szlachciców, twierdzących po przejściu na stronę Karola Gustawa, że każdy ma prawo wybrać takiego króla, jakiego chce: „Pana i pod obcym panowaniem znaleźć można”. strona: - 1 - - 2 -Polecasz ten artykuł?TAK NIEUdostępnij Henryk Sienkiewicz zdaje się pytać, kto w takim razie ma bronić ojczyzny, skoro wszyscy się kłócą i dbają o swoje interesy. W powieści „Potop” Henryk Sienkiewicz umieścił wiele stereotypowych wyobrażeń o Polakach, ale także sporo prawd uniwersalnych. Historia pokazała, że Polacy zachowują się podobnie w sytuacjach zagrożenia. Obraz Polaków XVII wieku w "Potopie" Henryka Sienkiewicza. Jaki obraz Polaków XVII wieku wyłania się z Potopu Henryka Sienkiewicza? Punktem wyjścia swoich rozważań uczyń wnioski z analizy danych fragmentów powieści. Zwróć uwagę na ich znaczenie dla całości utworu. Na kartach ?Trylogii?, wybitny polski pisarz doby pozytywizmu, Henryk Sienkiewicz nakreślił obraz społeczeństwa polskiego, zmagającego się z trudnymi dla kraju wydarzeniami, potrafiącego jednak przeciwstawić się złu i zwyciężyć. "Potop", będący drugą powieścią ?ku pokrzepieniu serc?, gdyż ta idea była myślą przewodnią dzieł Sienkiewicza, opowiada o najeździe wojsk szwedzkich na Rzeczpospolitą w 1665 roku. Przedstawiony został w nim zarówno negatywny jak i pozytywny wizerunek Polaków. Ten pierwszy objawia się na początkowych kartach powieści, kiedy to ludzie bez walki oddają ziemie polskie pod władanie Szwedów, opuszczając ojczyznę i króla w potrzebie. Zmieniają się nie do poznania pod wpływem jednego wydarzenia, o czym mówi druga część lektury. Jeden z przytoczonych fragmentów dotyczy obrazu Polaków o zabarwieniu ujemnym. Jest to rozmowa, jaką Wrzesczowicz, Czech zamieszkały w Polsce i służący Szwedom, prowadzi z wysłannikiem cesarskim, Baronem Lisolą., w Kruszynie. Przysłuchuje się jej Andrzej Kmicic, podróżujący pod przebranym nazwiskiem. Czech odnosi się z odrazą do mieszkańców Rzeczypospolitej. Podkreśla ich upadek moralny, który nastąpił jeszcze przed najazdem Szwedów i który miał być, według niego, przyczyną zaistniałej sytuacji. Mówi o pijaństwie i umiłowaniu przepychu szlachty, która w obliczu niebezpieczeństwa wolała zachować doczesne dobra niż walczyć. Dramaturgii jego wypowiedzi dodają liczne pytania retoryczne, mające na celu uwypuklić wady Polaków. Wizerunek społeczeństwa, jaki nakreśla Wrzesczowicz, ma swoje potwierdzenie na wcześniejszych i późniejszych kartach powieści, gdzie mowa jest o tchórzostwie i partykularyzmie ważnych osobistości, takich jak Janusz Radziwiłł czy wojewoda poznański Radziejowski, którzy dla własnych korzyści zaprzedają ojczyznę. Za ich przykładem idzie prawie cała szlachta wraz z niższymi warstwami. Król zmuszony jest uciekać za granicę, co w normalnym państwie, ten fakt również podkreśla Wrzesczowicz, byłoby nie do pomyślenia. Kraj na własne życzenie chyli się ku upadkowi. Punktem zwrotnym w powieści jest oblężenie Jasnej Góry, podczas którego Szwedzi bezskutecznie próbują zdobyć klasztor. Oblężeni odnoszą zwycięstwo mimo ogromnej przewagi liczebnej wroga. Wiadomość o tym w błyskawicznym tempie roznosi się po kraju, który buntuje się zaraz po informacji o podniesieniu ręki na najświętsze dla Polski miejsce. W Polakach budzi się zapał wojenny, podbudowany wygraną, a spowodowany głęboką pobożnością i wiarą. O tej niezwykłej przemianie mówi drugi z przytoczonych fragmentów, będący przemową polskiej królowej, która przedstawia pozytywny wizerunek społeczeństwa. Nie zaprzecza ona, jakoby ludzie nie zgrzeszyli, wie, że zbłądzili. Podkreśla jednak, iż teraz żałują i chcą naprawić swoje błędy. Królowa staje w obronie Polaków. Porównuje Rzeczpospolitą z innymi narodami i dochodzi do wniosku, że żaden nie może się z nią równać. W jej słowach odnajdujemy wizje Polaków, potrafiących poświęcić się dla ojczyzny i króla. Odkrywamy ten obraz w drugiej części ?Potopu?, gdzie ludzie zaczynają przeciwstawiać się Szwedom. Zbiera się wojsko pod dowództwem między innymi Stefana Czarnieckiego czy Sapiehy, którzy w godzinie klęski nie opuścili króla i Rzeczypospolitej, a teraz gotowi są przebaczyć zdrajcom i przyjąć w swoje szeregi. Dochodzi do licznych walk a szala zwycięstwa przechyla się na stronę Polaków. Wróg zostaje wygnany. W powieści Sienkiewicza odnajdujemy różne postawy ludzkie, poczynając od tchórzostwa i prywaty, kończąc na bohaterstwie i patriotyzmie. Pojawiają się postacie jednoznaczne, które stoją niezmiennie po stronie ojczyzny, tak jak Wołodyjowski, Zagłoba, czy wspomniani wcześniej Sapieha i Czarnecki i te, opowiadające się za wrogiem, tak jak na przykład Radziwiłł. Nie brakuje także bohaterów dynamicznych, symbolizujących zachowanie narodu. Do tych osób zaliczamy przede wszystkim Andrzeja Kmicica, który nieświadomie zdradza Polske, by następnie dostrzec swój błąd i stać się wielkim patriotą. "Potop" jest więc odzwierciedleniem ludzkiej przewrotności i słabości. Ukazuje człowieka XVII wieku rozmiłowanego w doczesnych uciechach, który przez swój egoizm doprowadza do upadku ojczyzny. Z klęski pozwala mu podnieść się wielka pobożność i miłość do Matki Bożej. Żal za zdradę i chęć naprawienia win pomaga zwyciężyć.
Potop szwedzki, nazywany drugą wojną północną, stał się konfliktem zbrojnym na skalę europejską. Udział w nim wzięli Duńczycy, Brandenburczycy, Węgrzy, Polacy, Szwedzi. Zakończył
Henryk Sienkiewicz w ‘Potopie’ ukazał dwa oblicza narodu polskiego. Pierwszy obraz to swawola polskiego narodu. Polacy przedstawieni są jako ludzie, których nie obchodzi los państwa lecz tylko ich własne dobro. Była to typowa postawa sarmaty-troska o prywatę. Chociaż uważali się za patriotów, zabiegali o najlepszą pozycję dla siebie, nie o losy państwa. Było im obojętne kto rządzi krajem, byle tylko nie wtrącał się do ich poczynań. XVII wiek to w Polsce okres artykuł aby odblokować treśćHenryk Sienkiewicz w ‘Potopie’ ukazał dwa oblicza narodu polskiego. Pierwszy obraz to swawola polskiego narodu. Polacy przedstawieni są jako ludzie, których nie obchodzi los państwa lecz tylko ich własne dobro. Była to typowa postawa sarmaty-troska o prywatę. Chociaż uważali się za patriotów, zabiegali o najlepszą pozycję dla siebie, nie o losy państwa. Było im obojętne kto rządzi krajem, byle tylko nie wtrącał się do ich poczynań. XVII wiek to w Polsce okres bezprawia. Szlachta i magnateria wolały zajmować się własnymi sprawami niż uchwalaniem ustaw. Często zrywano sejmy, co przyczyniło się do rządów na własną rękę. Wrzeszczowicz- jako Czech- pokazuje nam, co sądzą o nas inne narody. Mówi, że jesteśmy przekupni i niezdyscyplinowani. Słowa: „(…) Jeno szaleni, swawolni, źli i przedajni tę ziemię zamieszkują!’’ doskonale charakteryzują postawę ówczesnych Polaków. Według niego jedyną ich zaletą jest dobra jazda, która niestety do niczego nie prowadzi i nie zapobiega zagładzie państwa. W późniejszych rozdziałach wyłania się obraz Polaków jako szlachetnych rycerzy. Otrząsają się z dotychczasowej obojętności i apatii i ruszają do walki o ojczyznę. Ta postawa dziwi nie tylko Szwedów, którzy- jak czytamy w powieści- nie wiedzą co robić wobec takiego zachowania Polaków, ale również nas samych, zwłaszcza zdrajcę- Radziwiłła. Wypowiedź królowej o Polakach jest dość obiektywna. Mówi ona, że naród zabłądził, ale potrafił się odnaleźć i jest w stanie walczyć o dobro ojczyzny. Jej słowa: „(…) gdzie jest taki drugi naród, w którym by chwała Boga starożytnej szczerości trybem trwała i pomnażała się coraz bardziej(…)’’ przekonują nas o pobożności narodu polskiego. Widzimy więc, że postawa Polaków zmieniała się gwałtownie- od całkowitego braku zainteresowania do obrony ojczyzny. Wnioskować możemy, że pomimo wielu wad XVII-sto wieczni mieszkańcy Polski potrafili się zjednoczyć w trudnej sytuacji. Ponad wszystko kochali oni wypracowaniaObraz Polaków XVII wieku w "Potopie" Henryka samym początku “Potopu” Henryk Sienkiewicz ukazuje upadek moralny społeczeństwa. Wrzeszczowicz wypowiada się na temat Polaków: " Jestli na świecie taki drugi kraj, gdzie by tyle nieładu i swawoli dopatrzeć można […] Co tu za rząd?. – Król nie rządzi, bo mu nie dają… sejmy nierzadka, bo je rwą”. Następuje punkt zwrotny - naród się odradza. Szwedzi przy końcu utworu nie mogą nadziwić się zamianie, jaka zaszła w narodzie. Ukazuje się negatywny obraz polaków według Wrzeszczowica w Polsce panuje anarchia i nie ma żadnego Polaków XVII wieku w Potopie Henryka obraz Polaków XVII wieku wyłania sie z Potopu Henryka Sienkiewicza? Punktem wyjścia swoich rozważań uczyń wnioski z analizy fragmentów powieści. Zwróć uwagę na ich znaczenie dla całościu utworu. „Potop” jest powieścią historyczną napisaną przez jednego z najwybitniejszych polskich pisarzy a mianowicie Henryka Sienkiewicza. W utworze tym ukazane zostały wszystkie warstwy siedemnastowiecznej Rzeczypospolitej, oraz ich reakcje na groźbę utraty niezawisłości. Najwnikliwiej jednak przedstawiona została postawa szlachty. W pierwszym fragmencie, przedstawiona jest scena sprzed oblężenia Jasnej Polaków XVII wieku wyłania się z "Potopu" Henryka Sienkiewicz w swoim utworze ukazuje w pewien sposób dwa różne obrazy Polaków. Na wstępie utworu autor opisuje upadek moralny społeczeństwa, zdradę, zaprzedanie wrogom przez klasę rządzącą, odstępowanie od władcy, apatię i rezygnację. Później jednak następuje punkt zwrotny – naród się podźwiga i odradza. Nawet Szwedzi są zaskoczeni tą metamorfozą naszego państwa, które wcześniej nie stawiało żadnego oporu. Postaram się uargumentować odpowiednio moje stanowisko, analizując poszczególne fragmenty. Pierwszy fragment to rozmowa podsłuchana przez Kmicica w drodze do Częstochowy pomiędzy Wrzeszczowiczem a obraz Polaków XVII wieku wyłania się z "Potopu" Henryka Sienkiewicza?W „Potopie” Henryka Sienkiewicza ukazane zostały wszystkie warstwy siedemnastowiecznej Rzeczpospolitej oraz ich reakcje na groźbę utraty niezawisłości. „Potop” jest jednym z arcydzieł polskiej literatury pozytywistycznej. Sienkiewicz przedstawił w niej dwa obrazy Polaków jako narodu. Przedstawione fragmenty obrazują cechy Polaków. Pierwszym fragmentem jest rozmowa podsłuchana przez Kmicica w czasie drogi do Częstochowy. Naród polski jest krytykowany przez Wrzeszczowicza, który wcześniej zdradził Jana Kazimierza. Uważa on, że polski naród poniesie klęskę. Jego zdaniem w Polsce panuje anarchia oraz obraz Polaków XVII wieku wyłania się z Potopu Henryka Sienkiewicza? Punktem wyjścia swoich rozważań uczyń wnioski z analizy danych fragmentów powieści. Zwróć uwagę na ich znaczenie dla całości utworuPowieść Henryka Sienkiewicza pt.: „Potop” jest jednym z największych dzieł pisanych polskiej literatury pozytywistycznej. Autor w swoim dziele przedstawia postawy narodu polskiego: „Dusz narodu - oto jest bohaterka sienkiewiczowskiego dzieła”, jak powiedziała Maria Konopnicka. Obraz Polaków - patriotów ciągle się zmienia, zmienia się sposób, w jaki są przedstawiani oraz osoby, które ten obraz prezentują. Sienkiewicz prezentuje zmianę stanowiska bohaterów. Ukazuje podłość, zdradę, zaprzedanie się wrogom przez możniejszą szlachtę, apatię i rezygnację, przedstawia upadek moralny społeczeństwa.
Wstęp (wprowadzenie): Obraz Pol­ski i Pola­ków w lite­ra­tu­rze róż­ni się w zależ­no­ści od dzie­ła i inten­cji auto­rów. Nie­rzad­ko Pola­cy – szcze­gól­nie w okre­sie zabo­rów – byli uka­zy­wa­ni w tek­stach lite­rac­kich od pozy­tyw­nej stro­ny: mia­ło to słu­żyć przede wszyst­kim wle­wa­niu nadziei w ser­ca roda­ków ocze­ku­ją­cych
„Jaki obraz Polaków wyłania się z „Potopu” Henryka Sienkiewicza? Punktem wyjścia swoich rozważań uczyń wnioski wynikające z analizy podanych fragmentów powieści Henryka Sienkiewicza. Zwróć uwagę na ich znaczenie w kontekście całości powieści.”„Potop” Henryka Sienkiewicza jest powieścią historyczną z domieszką elementów przygodowych. Utwór ten był pisany przede wszystkim ku „pokrzepieniu serc” Polaków będących w tym czasie pod zaborami. Z tego względu przedstawionych jest w nim o wiele więcej zalet niż wad Polaków. Wygrane walki wojsk Polskich opisane są na wielu stronach tej powieści, zaś o przegranych dowiadujemy się tylko z krótkich wypowiedzi. W swym dziele Sienkiewicz w sposób niemal idealny ukazuje sarmacką Polskę, jak i samych Polaków. Autor bardzo umiejętnie manipulował historią i przebiegiem wojny ze Szwecją naginając ją tak jak było mu to potrzebne. Jednakże pomimo tego rzetelnie i obiektywnie przedstawił Polaków żyjących w tamtych czasach. Świadczą o tym dwa pierwszym fragmencie, poprzez rozmowę barona Lisoli, wysłannikiem cesarskim z Brandenburgii, udającym się do króla polskiego a Wrzeszczowiczem, Czechem, będącym w służbie króla szwedzkiego, którą podsłuchał Kmicic dowiadujemy się co o Polakach sądzi jeden z cudzoziemców. Rzecz dzieje się po kapitulacji fragmencie tym Wrzeszczowicz – cudzoziemiec, który został bardzo dobrze przyjęty przez Polaków, przedstawia ich w bardzo negatywnym świetle. Jest on zdania, że Polacy są skazani na klęskę , ponieważ sami bardzo się do niej przyczyniają. Kapitulowali, poddawali się, kiedy wygrana byłaby możliwa, jeśli tylko wykazaliby inicjatywę i chęć działania. Według niego, bardziej zależy im na swoich własnych interesach, niż na dobrze ojczyzny. Ponadto wskazuję na panującą w Polsce anarchię. Nieumiejętność podjęcia wspólnej decyzji, zrywanie sejmów, nadużywanie złotej wolności szlacheckiej czy ograniczanie władzy królewskiej podaje za przyczyny takiego stanu rzeczy. Według Czecha najbardziej charakterystyczną cechą Polaków jest wszechobecna prywata, gdyż w jego zdaniu najczęstszym powodem kapitulacji Polaków były obietnice o nie zmniejszaniu dotychczasowych przywilejów szlacheckich. Uważał, że Sarmatom jest obojętne komu podlegają dopóki ich majątek jest bezpieczny. Żeby bronić ojczyzny potrzebne było pójście na wojnę, zostawienie swego majątku, a w razie potrzeby oddanie jego części na potrzeby państwa. Jednak XVII wieczni Sarmaci nie byli patriotami i nie potrafili się na to zdobyć. Wszystkim tym wadom towarzyszy również warcholstwo, pieniactwo i nie ustające pijaństwo. Jedyną godną podziwu cechą Polaków jest według Wrzeszczowicza polska jazda- Husaria. Jednak przytacza w tym miejscu historię Galów, którzy również słynęli ze świetnej jazdy, a los jaki ich spotkał czeka również jak sądzi Polaków. Warto nadmienić w tym miejscu , że opinia jaką cudzoziemiec prezentuje o Polakach jest przedstawiona przed obroną Jasnej Góry, co jak się okazuje ma duże znaczenie. Wrzeszczowicz negatywnie wypowiada się o Polakach, uważając że czeka ich rychła klęska, do której doprowadzi ich brak rozumu, pieniactwo oraz prywata. Również Kmicic czuł i uznawał prawdę w ostrych słowach cudzoziemca, jednak nie czynił tego zbyt fragmentem w którym pojawia się opinia na temat Polaków jest narada u Jana Kazimierza po przybyciu Kmicica z Częstochowy . Podczas narady królowa Maria Ludwiga Gonzaga zwraca się do króla Jana Kazimierza z prośbą o przebaczenie Polakom oraz powrót do kraju. Królowa bardzo przemyślnie przedstawiła sprawy Polskie. Jej wypowiedź jest utrzymana w bardzo pochlebnym tonie, ukazując wiele pozytywnych cech narodu Polskiego. Przyznaje ona, że faktycznie Polacy zgrzeszyli swoją lekkomyślnością i swawolą, jednak uważa, że nie ma takiego drugiego narodu, który tak szybko zauważyłby swoje winy i tak szybko zabrał się za poprawę. Królowa uważa Polaków za wspaniały naród. Przytacza tutaj nikt brak zamachów stanu, wierność Bogu , królowi i ojczyźnie. Twierdzi, że widząc swoje błędy są oni zdolni do poświęceń. Uważa, że jedynie przy pomocy i przewodnictwu Jana Kazimierza możliwe są przyszłe triumfy i lepsze dni. Również sam narrator odnosi się pozytywnie do postaci królowej Gonzagi. W przypadku tej wypowiedzi obrona Jasnej Góry miała już miejsce, co jak można zauważyć jest w Potopie punktem kulminacyjnym , po którym Polacy zmieniają się diametralnie, i z pijaków , których interesuje jedynie własna korzyść zmieniają się w heroicznych patriotów, dla których najważniejsze jest dobro ojczyzny bez względu na to jakie koszty będą musieli istotną jest to ,że obie opinie należą do postaci , które mają swoją historię i doświadczenia z Polakami. Sprawia to że wypowiedzi są nacechowane emocjonalne, a więc są subiektywne. Cechą charakterystyczną tych wypowiedzi jest hiperbolizm obecny, który objawia się w przesadnych opiniach o Polakach, przedstawiając ich nadmiernie pozytywnie lub negatywnie. Przy pierwszym spojrzenie obie opinie są ukazane jako równoważne, jednakże narrator bardziej przychyla się do zdania królowej, która jest ukazana jako matka narodu chcąca jego dobra, bez względu na to jak bardzo upadł . Według mnie obie opinie są uzasadnione i poparte przez wydarzenia rozgrywające się w powieści jak choćby bezprawne spalenie Wołmontowicz przez Kmicica i wymordowanie ich mieszkańców ukazujące anarchie w państwie Polskim, czy wierność religii, która zamanifestowana została po zaatakowaniu przez Szwedów Jasnej Góry. Potop idealnie przedstawia sprawy Polski i Polaków, tak samo przedstawiając ich wady i zalety. Jest obraz złożony i niejednoznaczny, jednak jego pozytywne aspekty zapewne podniosły na duchu nie jednego rodaka żyjącego pod zaborami. Obraz Polaków XVII wieku w "Potopie" Henryka Sienkiewicza. Jaki obraz Polaków XVII wieku wyłania się z Potopu Henryka Sienkiewicza? Punktem wyjścia swoich rozważań uczyń wnioski z analizy danych fragmentów powieści. Zwróć uwagę na ich znaczenie dla całości „Potopie” Henr... Obraz Polaków XVII wieku w "Potopie" Sienkiewicza. Jaki obraz Polaków XVII wieku wyłania się z Potopu Henryka Sienkiewicza? Punktem wyjścia swoich rozważań uczyń wnioski z analizy danych fragmentów powieści. Zwróć uwagę na ich znaczenie dla całości Henryka Si... Obraz Polaków XVII wieku w "Potopie" H. Sienkiewicza. Jaki obraz Polaków XVII wieku wyłania się z „Potopu” Henryka Sienkiewicza? Punktem wyjścia swoich rozważań uczyń wnioski z analizy danych fragmentów powieści. Zwróć uwagę na ich znaczenie dla całości Sienkie... Obraz Polaków XVII wieku w "Potopie" Henryka Sienkiewicza. ?Potop? Henryka Sienkiewicza to narodowa epopeja powstała dla pokrzepienia serc Autor ukazuje w niej losy poszczególnych warstw społeczeństwa polskiego i jego dzieje. Poprzez zaprezentowanie kontrastu w wypowiedziach bohaterów wskazuje on jedno... Obraz Polaków XVII wieku w "Potopie" Henryka Sienkiewicza. Jaki obraz Polaków XVII wieku wyłania się z Potopu Henryka Sienkiewicza? Punktem wyjścia swoich rozważań uczyń wnioski z analizy danych fragmentów powieści. Zwróć uwagę na ich znaczenie dla całości kartach ?Trylogii...
Obraz Polski i Polaków zawarty jest w takich dziełach jak „Potop” Henryka Sienkiewicza, „Lalka” Bolesława Prusa oraz „Wesele” Stanisława Wyspiańskiego. W powieści „Potop” Henryk Sienkiewicz ukazał swoją wizję panoramy polskiego społeczeństwa z XVII wieku.
dqW6.
  • qox99egomm.pages.dev/96
  • qox99egomm.pages.dev/91
  • qox99egomm.pages.dev/92
  • qox99egomm.pages.dev/46
  • qox99egomm.pages.dev/17
  • qox99egomm.pages.dev/32
  • qox99egomm.pages.dev/66
  • qox99egomm.pages.dev/72
  • obraz polski i polaków w potopie